PROGRAM
WYCHOWAWCZO – PROFILAKTYCZNY
Szkoły Podstawowej w Nowych Świerczynach
w roku szkolnym 2017/2018
Nowe Świerczyny, wrzesień 2017r.
Przy opracowaniu uwzględniono następujące dokumenty:
v Konwencję o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989r.,
v Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02 kwietnia 1997 r.,
v Ustawę o systemie oświaty z dnia 07 września 1991r. z późniejszymi zmianami,
v Kartę Nauczyciela z dnia 26 stycznia 1982 r. z późniejszymi zmianami,
v Ustawę z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i innych ustaw ( Dz. U. z 2015 r., poz. 875 )
v Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. z 2015 r., poz. 1249 )
v Statut Szkoły
v Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizowania pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach i szkołach podstawowych
WPROWADZENIE
Rodzice są pierwszymi wychowawcami swoich dzieci, nauczyciele wspomagają ich wszechstronny i harmonijny rozwój, a uczeń akceptuje siebie i jest otwarty na potrzeby drugiego człowieka.
Szkoła jest miejscem oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych, która ma wspierać wszechstronny rozwój uczniów.
Szkolny Program Wychowawczo- Profilaktyczny stanowi integralną część procesu edukacyjnego szkoły. Jego główne cele i zadania zostały opracowane w oparciu o ewaluację, modyfikację szkolnego programu wychowawczego i szkolnego programu profilaktycznego, a w szczególności w oparciu o diagnozę potrzeb społeczności szkolnej dokonaną poprzez:
v Rozmowy indywidualne i wywiady z rodzicami, uczniami prowadzone przez dyrekcję, nauczycieli, wychowawców .
v Obserwacje zachowań uczniów na przerwach, lekcjach, podczas zajęć świetlicowych oraz pozalekcyjnych, a także na wycieczkach i imprezach pozaszkolnych, prowadzone na bieżąco przez nauczycieli i wychowawców .
v Analizę niepowodzeń szkolnych dokonywaną każdorazowo po zakończonych okresie.
v Analizę dokumentacji dotyczącej diagnozowania, monitorowania oraz podejmowania interwencji wychowawczej.
Realizacja Szkolnego Programu Wychowawczo- Profilaktycznego zgodnie z jego założeniami ma doprowadzić do wszechstronnego rozwoju wszystkich sfer osobowości ucznia i umożliwić mu prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Zaspokajając jego potrzeby, nauczyciele, a w szczególności wychowawcy kształtują samodzielne myślenie, budują wzajemne zaufanie, uczą otwartości na drugiego człowieka, wskazują jak radzić sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi, wprowadzają normy sprzyjające postawom etycznym, zdrowemu stylowi życia, wypracowują sposoby radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych, dają osobiste wsparcie.
Współodpowiedzialni za wszechstronny rozwój osobowości ucznia są wszyscy uczestnicy programu.
WYCHOWANIE
Proces wspomagania dziecka w rozwoju, ukierunkowany na osiągnięcie pełnej dojrzałości fizycznej, psychicznej, intelektualnej, społecznej i duchowej.
ZADANIA WYCHOWAWCZE
Zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego nauczyciele w swojej pracy wychowawczej powinni zmierzać do tego, aby uczniowie:
v Znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, etycznym, moralnym i duchowym ).
v Rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie dobra, prawdy i piękna w świecie.
v Mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkolnych, jak i całej edukacji na danym etapie.
v Stawali się coraz bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, godząc na przykład umiejętnie dążenie do dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie i za innych, wolność własną i wolność innych.
v Poszukiwali, odkrywali i dążyli do osiągnięcia celów życiowych i wartości wyższych, ważnych do odnalezienia własnego miejsca w świecie.
v Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako postawy życia społecznego oraz przygotowali się do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie, w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i kształtowania postaw patriotycznych.
v Przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości.
v Posiadali umiejętność słuchania innych i poprawnego rozumienia ich poglądów oraz umieli działać na rzecz tworzenia w szkole wspólnoty nauczycieli i uczniów.
CELE WYCHOWANIA
v Wszechstronny rozwój osobowy ucznia - postrzeganie ucznia w kategoriach jego podmiotowości, godności, wolności, konkretnych praw i obowiązków.
v Integralność wychowania z wiedzą i kształtowaniem umiejętności.
v Spójność działań wychowawczych, szczególnie między szkołą a rodziną, a także innymi instytucjami wspierającymi proces wychowania.
v Rozbudzanie motywacji do nauki oraz ciekawości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie.
v Opieranie wychowania na wartościach.
v Podniesienie autorytetu rodziny poprzez wdrożenie wychowania prorodzinnego, propagowanie wartości rodziny.
v Przygotowanie uczniów do życia zawodowego, samorealizacji i aktywnego udziału w życiu publicznym.
v Przygotowanie uczniów do umiejętnego korzystania z wolności, dokonywania moralnie właściwie wyborów i podejmowania trafnych decyzji (przygotowania do wejścia w dorosłe życie).
v Kształtowanie uczuć patriotycznych i szacunku dla tradycji.
PROFILAKTYKA
Proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczanie i likwidowanie czynników blokujących i zaburzających zdrowe życie.
Profilaktyka stanowi integralną część programu wychowawczego szkoły. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia przed podejmowaniem zachowań niepożądanych społecznie, hamujących lub niszczących rozwój tzw. zachowań ryzykownych oraz wspieranie czynników chroniących , do których należą między innymi: silna więź rodzinna, wszechstronne zainteresowania, pozytywna grupa społeczna.
Celem oddziaływań profilaktycznych jest wzmacnianie czynników chroniących i osłabianie czynników ryzyka m.in. poprzez motywowanie do osiągania jak najlepszych wyników w nauce i zapobieganie niepowodzeniom szkolnym, stworzenie warunków do harmonijnego rozwoju osobowości, zainteresowań, rozwoju aktywności poznawczej i społecznej uczniów poprzez stworzenie bogatej oferty zajęć pozalekcyjnych, kultywowanie tradycji, pracę wychowawczą w oparciu o autorytety i wychowanie patriotyczne.
Profilaktyka jest realizowana na trzech poziomach:
v profilaktyka uniwersalna – wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju psychofizycznym,
v profilaktyka selektywna – wspieranie szczególnie tych uczniów, którzy są w większym stopniu narażeni na podejmowanie zachowań ryzykownych,
v profilaktyka wskazująca – wspieranie uczniów, którzy przejawiają zachowania ryzykowne np. używają substancji psychoaktywnych.
CELE PROFILAKTYKI:
1. Promocja zdrowia i zdrowego stylu życia.
2. Budowanie wiary w siebie i poczucia własnej wartości.
3. Rozwijanie umiejętności społecznych (komunikacja interpersonalna, wyrażanie własnych uczuć i emocji, kształtowanie zachowań i postaw asertywnych).
4. Poznawanie i wspieranie zainteresowań, uzdolnień uczniów (poznawczych, sportowych, społecznych).
5. Integracja społeczności szkolnej.
6. Eliminowanie lub zmniejszanie czynników ryzyka, niewłaściwych zachowań i postaw, profilaktyka uzależnień.
7. Zapobieganie przemocy i agresywnym zachowaniom.
8. Rozwijanie umiejętności poszukiwania rozwiązań w sytuacjach trudnych i radzenia sobie ze stresem.
9. Kształtowanie odpowiedzialności za ochronę zdrowia własnego i innych.
10. Propagowanie zdrowego stylu życia poprzez właściwą organizację czasu wolnego.
11. Wspieranie relacji rodzic - uczeń - nauczyciel, w celu tworzenia właściwego klimatu szkoły zapewniającego podmiotowość i bezpieczeństwo uczniów, nauczycieli i rodziców.
12. Zachęcanie do działań wolontariackich, charytatywnych, do udziału w różnych zdrowych formach spędzania czasu wolnego, rozwijających zainteresowania.
13. Pomoc uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, mającymi problemy edukacyjne w celu zapobiegania niepowodzeniom szkolnym i wzmacniania motywacji do nauki.
Profilaktykę w szkole należy realizować w oparciu o szkolny Program Wychowawczy i Profilaktyki, dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów, tworzony we współpracy z Rodzicami. Program obejmuje szereg różnorodnych zadań, które nie ograniczają się tylko do zajęć edukacyjnych. Działania profilaktyczne realizowane są również w oparciu o projekty międzyprzedmiotowe.
PODMIOTY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ
ZADAŃ WYCHOWAWCZO - PROFILAKTYCZNYCH
RODZICE:
Ø Mają prawo do wychowania zgodnie z własnymi przekonaniami religijnymi i moralnymi, jeśli nie są one w sprzeczności z prawami dziecka.
Ø Znają i akceptują program wychowawczy i profilaktyki szkoły.
Ø Wspierają dziecko we wszystkich jego poczynaniach i zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa.
Ø Wspierają wychowawców i nauczycieli w podejmowanych przez nich działaniach, służą wiedzą, doświadczeniem, pomocą.
Ø Aktywnie uczestniczą w życiu szkoły.
Ø Dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci (np. czuwają nad bezpiecznym korzystaniem z Internetu).
WYCHOWAWCY KLAS:
Ø Dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptują ucznia w klasie.
Ø Wspierają rozwój uczniów.
Ø Koordynują pracę wychowawczo-profilaktyczną w zespole klasowym.
Ø Dokonują rozpoznania sytuacji rodzinnej i osobistej ucznia.
Ø Podejmują działania w przypadkach przemocy wobec niego, zaniedbań opiekuńczych, ujawnionych nałogów.
Ø Wnioskują o objęcie pomocą psychologiczno-pedagogiczną uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Ø Informują rodziców o proponowanych formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Ø Integrują i kierują zespołem klasowym.
Ø Wykorzystują potencjał grupy do wspierania jej członków, oceniają zachowanie uczniów.
Ø Wdrażają do samooceny postępów w zachowaniu, nadzorują realizacje obowiązku szkolnego.
Ø Promują osiągnięcia klasy i pojedynczych uczniów.
Ø Inspirują pracę zespołową w klasie, przydzielają zespołom zadania na rzecz klasy, szkoły i środowiska lokalnego oraz wspólnie oceniają stopień ich realizacji.
Ø Współdziałają z nauczycielami uczącymi w klasie.
Ø Współpracują z rodzicami w trosce o rozwój uczniów, wspomagają ich wychowawczo.
Ø Współpracują w dyrekcją szkoły, pedagogiem szkolnym w zależności od potrzeb.
Ø Współpracują z instytucjami pracującymi na rzecz dziecka np. poradnią psychologiczno-pedagogiczną, policją, sądami rodzinnymi.
NAUCZYCIELE:
Ø Oddziałują wychowawczo na uczniów niezależnie od przydzielonych im funkcji dydaktycznych.
Ø Odpowiadają za życie i zdrowie, bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole, podczas wyjść, wyjazdów szkolnych, imprez szkolnych.
Ø Udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych oparciu o rozpoznane potrzeby uczniów, informują o potrzebach związanych z problemami w nauce oraz o przejawianych zdolnościach.
Ø Wspierają swoja postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania.
Ø Inspirują uczniów do twórczych poszukiwań, aktywności i samodzielności.
Ø Kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu.
Ø Reagują na przejawy nietolerancji, dyskryminacji i innych niewłaściwych zachowań.
Ø W swojej pracy dążą do integracji zespołu klasowego, angażując w życie klasy wszystkich uczniów.
Ø Dostosowują wymagania edukacyjne, indywidualizują proces dydaktyczny wobec uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Ø Współtworzą atmosferę życzliwości i zrozumienia, są otwarci na potrzeby uczniów.
Ø Proponują uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i poza nią.
UCZNIOWIE, SAMORZĄD UCZNIOWSKI
Ø Przestrzegają regulaminu szkoły.
Ø Współorganizują imprezy i akcje szkolne i klasowe.
Ø Znają i przestrzegają normy zachowania obowiązujące członków społeczności szkolnej.
Ø Akceptują innych uczniów i szanują ich prawa.
Ø Współtworzą społeczność szkolną i wykorzystują swoje prawo do samorządności.
Ø Kierują swoim rozwojem, stają się coraz bardziej samodzielni.
Ø Prowadzą zdrowy tryb życia, dbają o swoje środowisko.
Ø Mają szacunek do kultury, języka i tradycji narodowej.
Ø Uczestniczą w opiniowaniu dokumentów szkolnych (np. Statut Szkoły, Program Wychowawczo-Profilaktyczny).
ŚRODOWISKO LOKALNE - wspieranie szkoły w jej działaniach wychowawczo-profilaktycznych:
Ø Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna,
Ø Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich,
Ø Policja,
Ø Gminny Ośrodki Pomocy Społecznej,
Ø Kościół,
Ø Biblioteka Publiczna.
Ø inne instytucje współpracujące ze szkołą przy realizacji programu (poradnie specjalistyczne, stowarzyszenia i instytucje wspierające działania ekologiczne i promujące zdrowy styl życia)
Założenia organizacyjne (struktura organizacyjna)
- Program obejmuje wszystkich uczniów szkoły przez oddziaływanie w trakcie procesu dydaktyczno – wychowawczego (zajęcia edukacyjne, zajęcia świetlicowe, szkolne i środowiskowe, imprezy i uroczystości oraz inne zajęcia wychowawcze)
- Program realizowany jest na wszystkich możliwych płaszczyznach współdziałania i oddziaływania wychowawczego
- W szkole tworzy się zespół wychowawczy, który dostosowuje formy pracy do zróżnicowanych możliwości psychofizycznych uczniów
KRYTERIA EFEKTYWNOŚCI
1. Uczniowie:
Wszyscy uczniowie naszej szkoły są poddani oddziaływaniom tego programu.
2. Nauczyciele:
Wszyscy nauczyciele realizują Program Wychowawczy i Profilaktyki, a w szczególności nauczyciele wychowawcy uwzględniają go przy tworzeniu klasowych planów wychowawczych
3. Rodzice:
Wszyscy rodzice uczniów naszej szkoły znają i akceptują program oraz czynnie współpracują przy jego tworzeniu i realizacji.
NASZ ABSOLWENT:
Ma poczucie własnej godności i wartości.
Potrafi zdobytą wiedzę i umiejętności zastosować w praktyce.
Jest dobrze przygotowany do następnego etapu nauki.
Aktywnie i odpowiedzialnie uczestniczy w życiu społecznym.
Jest wrażliwy, cechuje go życzliwość i chęć niesienia pomocy innym.
Jest kulturalny, ubiera się stosownie do okoliczności, stosuje zwroty grzecznościowe.
Rozwiązuje problemy w sposób bezkonfliktowy, panuje nad emocjami.
Jest twórczy, aktywnie zdobywa wiedzę, rozwija swoje zainteresowania.
Zna swoje miasto, region, czuje się dumny z bycia Polakiem.
Szanuje wielowiekowe dziedzictwo kulturowe.
Jest ciekawy świata i kultury innych narodów.
Korzysta z różnych form kultury i umie wyrażać własne przeżycia wynikające z kontaktu ze sztuką.
Potrafi gospodarować własnym czasem i dokonywać właściwych wyborów.
Dba o swoje zdrowie, rozwój sprawności fizycznej.
Czuje się odpowiedzialny za przyrodę i otaczający świat.
Cele i zadania programu
I. Obszar: Rozwój osobisty
Monitoring i ewaluacja
Monitoring programu wychowawczego prowadzony jest na bieżąco przez dyrektora szkoły, wychowawców klasowych, pedagoga/ psychologa. Poddawany będzie systematycznej ewaluacji i modyfikowany zgodnie z zaistniałymi sytuacjami, ma charakter otwarty. Ewaluacja programu dokonywana będzie dwa razy w roku szkolnym. Bieżący monitoring i roczna ewaluacja pozwala na określenie mocnych i słabych stron podjętych oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych.
Narzędzia monitorujące: obserwacja zachowań uczniów, aktywności, dyskusje z uczniami i z rodzicami, analiza wytworów uczniów, dokumentów szkolnych, wywiady z nauczycielami i innymi pracownikami szkoły.
Narzędzia ewaluacyjne: informacje udzielane przez nauczycieli, uczniów i rodziców, sprawozdania wychowawców z realizacji planów wychowawczych, informacje zebranych podczas spotkań z rodzicami, informacje dotyczące współpracy z instytucjami wspomagającymi, sprawozdania opiekunów kółek i przewodniczących zespołów samokształceniowych, wywiad (dyrektor szkoły, rada rodziców) obserwacja i ocena zachowań.
Program wychowawczo - profilaktyczny uchwaliła rada rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną w dniu 14 września 2017 r.